Yat, Tekne Tarihi ve Tekne Türleri
Tekne ve yat tarihi, ahşap tekneler ve tekne çeşitleri.
Yat ve Tekneciliğin Tarihi
Günümüzde gezi, hobi veya yarış için kullandığımız teknelerin tarihi 17. yy'da Hollanda'da başlamıştır. Amsterdam'dan 1660 yılında İngiltere Kralı II. Charles'a hediye olarak "mary" isimli tekne hediye edilmiştir. Bu tekne İngilterenin ilk ilk yatı olma özelliğini taşır. Yat kelimesi Almanca'da "Yacht" ve Flemenkçe'de "Jaght" olarak yazılır. Anlamı "avcı, takipçi, kovalayan"dır. 1400'lü yıllarda Hollanda'da korsan ve kaçakçıların takibini yapmak, müdahale etmek; diğer yandan da gezi turları düzenlemek için kullandıkları bu deniz araçlarına Yat ismini vermişlerdir. Amatör olarak kullanılan araçların yat ya da tekne olup olmadığı belirsizdir. Eskiden kürekli yatların dışında her tür yelken veya motorlu araç yat olarak tanımlanırdı. Lakin Amerika da 10 Metre ve altı tekneler, yat olarak kabul edilmemektedir. Avrupa'da ise daha değişik olarak yelkenli, yat, güverteli, katamaran, motoryat, spor, sürat gibi çeşitlere ayrılmıştır. Gelişen tekne ve yatçılık sektörü 40 Metreye kadar olan teknelere süperyat ve 40 Metreden büyük teknelere ise megayat gibi isimler getirmiştir.
Bir Teknenin Anatomisi
Ülkemizde tekne yapımının mazisi binlerce yılı bulmaktadır. Günümüzde tekneler veya yatlar ahşap kullanılarak yelkenli veya motorlu olarak yapılır. Gelişen Turizm sektörü ile deniz gezileri, mavi turlar ve mavi yolculuğa artan talebe orantılı olarak ülkemiz son yıllarda Kabuk Tekne ve Yatçılıkta kaliteli imalatlar gerçekleştirmekte ve profesyonel personeller yetiştirmektedir. Tekne üretiminde kullanılan genel yapı malzemesi ahşaptır. Bu ağaçların en bilindikleri tik, maun, çam, meşedir. Bu ağaçlar teknenin dış yapısını oluştururlar. İç yapısı ve dizaynında kullanılan tekne malzemeleri, tekne sahibinin tercihine bırakılmıştır. Bir teknenin üretim süresi büyüklüğü ve türüne göre değişir. Bu süre ortalama 7 - 20 ay arasındadır. Tekne yapımında ahşabın tercih edilme nedeni hafif oluşu, mükemmel izolasyon sağlaması, üretimde işlenmesinin kolay olması, esnekliği ve görüntüsüdür. Eski yöntemlerle yapılan ahşap tekneler yıllık bakım ve onarım ihtiyacı duyarlar. Buna karşın yeni teknikler ve yöntemlerle yapılan ahşap teknelerin periyodik bakım ve onarım süreleri daha uzundur. Ahşap teknelerin bakımı doğru yapıldığında oldukça uzun yıllar içinde kullanılabilirler. Günümüzde hala ayakta olan asırlık tekneler de mevcuttur.
Yat ve Tekne Çeşitleri
Tekne ve yatlar ticari ve hobi olmak üzere; konforları, hızları ve zevkleri ile bir çok çeşide ayrılmışlardır.
Salmalı ve Açık Güverteli Tekne ve Yatlar
Ağırlıkları ve boyutları büyük olan bu teknelerin sabit salma ve safraları bulunur. Bu yüzden çekilerek nakilleri oldukça zordur. Geçmişi bulunan bu klasik teknelerin seri üretimleri de devam etmektedir.
Kamaralı Tekne ve Yatlar
İçerisinde bir miktar ev konforunu barındıran tekne çeşididir. Hem yarış teknesi olarak hem de gezi, vakit geçirme, dinlenme amaçlı da kullanılabilirler. İçlerinde basit düzeyde kamaraları (bölüm, oda) vardır. Bu bölümlerde tuvalet, yatak ve mutfak bulunduğu için tekne içerisinde geçen vakitlerde konfor sunmaktadır. Genelde dıştan takma motorlar ile desteklenirler.
Yelkenli Tekne ve Yatlar
Barındırdığı konfor ve güvenlikle en ideal büyük boy tekne sınıfına girmektedir. Dilenirse vardavela ve bordalar yükseltilebilir ve güvenlik üst düzeye çıkarılabilir. Kamaralarında konfor isteğe göre son teknoloji ürünler kullanılarak kat kat artırılabilir ve ev konforu yelkenli tekneye getirilebilir. Dahili motorlar ile desteklenebilen bu yatlar en az 4 kişinin rahatça vakit geçirmesine imkan tanıyan geniş kamaraları, tuvaletleri, su tankları, elektrik aksamları ve elektrik aksamlarını destekleyen tekne yat aküsü bulunur. Bu tür yatların çoğu gezi ve eğlence amaçlı kullanılır. Dilenirse daha hafif malzemeler kullanılarak hem gezi hem de sportif ve yarış teknesi olarak kullanılabilirler. En popüler yat çeşidi olduğu için bir çok firma tarafından seri üretimi halen devam etmektedir.
YOLE ve Dingi
Bu tür teknelerin açık güverteleri bulunur. Üstü kapalı olsa da kamaraları bulunmamaktadır. Sürgülü sarma sistemi bulunan teknelerin safraları yoktur. Tekne içerisindeki denge içerisindeki personel veya dışarıdan temin edilen ağırlıklarla karşılanmalıdır. Hafif oldukları için karaya alınmaları veya nakilleri oldukça kolaydır. Kullanımı çok kolay olan bu tekneler içlerindeki basit sistemler sayesinde küçük geziler için idealdir.
Motorsailor
Hem motorlu hem yelkenli teknelerin özelliklerini barındıran teknelere verilen addır. İçlerindeki konfor mükemmel olmakla birlikte hızları da tipik bir yelkenli kadar hızlıdır. Hem yelkenli hem motoryat zevkini yaşayabileceğiniz bu tekneler çift motorlarla da desteklenebilir.
Katamaran
Ana gövdenin sağ ve soluna İki farklı kayığın birleştirilmesi gibi düşünebilirsiniz. Salmaları derin değildir ve sığ sularda rahatça hareket edebilirler. Safraları da bulunmayan bu tenkeler tek gövdeli teknelerin yanından bile geçemeyeceği hızla yüzebilirler. Katamaranların tek eksi yönleri herhangi bir devrilme sırasında tekrar düzelmemesidir. Bu yüzden gezi ve turlar için kullanılan katamaranların ufak yelken alanları yüzünden sürat avantajları bulunmamaktadır. Su üzerinde dümdüz ilerlemeleri ve kabin genişliği ile sağladıkları konfor yüzünden uzun süreli gezilerde tercih edilen bu tekneler son dönemde gezicilerin dikkatlerini çekmeyi başarmış ve talipleri günden güne armaya başlamıştır.
Motoryat
Günümüzde yine çok tercih edilen bir tekne türüdür. Uzun süreli gezilerde standart sayıda bir ekibin tüm ihtiyaçlarını rahatça karşılayabilmektedir. Seri üretimi halen devam etmekte olan bu teknelerin gelişmiş donanımları sayesinde güvenlikleri de dikkat çekmektedir.
Spor ve Sürat Tekneleri
Dıştan veya içten takmalı motorlar ile desteklenebilen spor tekneler, motorlarının gücüne bağlı olarak oldukça süratlenebilirler. Güverteleri açıktır ve boyları büyüdükçe yarım ve kapalı kamaraları olmak üzere üretilen modelleri bulunur.